ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ መንግስተኣብ፤ ጸሓፊ፡ ሓኪም፡ ካህንን መምህርን ንልዕሊ 14 ዓመታት ኣብ ማእሰርቲ

ኣብ መወዳእታ ተስዓታት ኣብ ኤርትራ ዝተፈላለዩ መንፈሳዊ ምንቅስቓሳት ዝገነነሉ ወቕቲ እዩ ነይሩ። ብዙሓት መንእሰያት፡ ኣብዚ መንፈሳዊ ምንቅስቓሳት ይጽምበሩ ኔሮም። ሓደ ካብቲ ገኒኑ ዝነበረ ሓደስቲ እምነታት፡ ‘ሬማ’ ናይ ዝተባህለ መንፈሳዊ ምንቅስቓስ እዩ። ካብ ኣብያተ ክርስትያን ኦርቶዶክስ፡ ካቶሊክ፡ ወንጌላዊትን መንእሰያት ናብቲ ‘ሬማ’ ዝብሃል ምንቅስቓስ ብብዝሒ ዝውሕዝሉ እዋን እዩ ዝነበረ። እቶም ብብዝሒ ናብቲ ሓድሽ ምንቅስቓስ ዝኸዱ ዝነበሩ፡ ካብ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተ ክርስትያን ዝነበሩ መንእሰያት ነበሩ። እቶም ንምህሮ መጽሓፍ ቅዱስ ካብ ንእስነቶም ኣጽኒዖም ምሉእ ዕድሚኦም ዝተማህርዎን ዝመሃርሉን ብዓል ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብን ብጾቱን ነዚ “ንመንእሰያት ካብቲ ስሩት እምነት እናባሕጎገ ዝወስድ ከም መንሽሮ ዝልሕም ዝነበረ ትምህርቲ ምዕጋት” ብዝብል ብዘይካ ዝህቡዎ ዝነበሩ ምህሮ፡ ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ 420 ገጽ ዘለዋ፡ ካልእ ወንጌል ዘርእስታ መጽሓፍ ኣብ 2002 ዓ.ም. ኣዳለወ።

ኣብቲ እዋን ግና መጽሓፍ ምሕታም ተኸልኪሉ ስለ ዝነበረ፡ ሚኒስትሪ ዜና ፍቓድ ዘይሃቦ ዝዀነ ይኹን ጽሑፍ ኣይሕተምን ነበረ። መንፈሳዊ ጽሑፋት ንኽሕተም ፍቓድ እንተ ተሓቲቱ፡ ንምቍጽጻር ሃይማኖታዊ ትካላት ዝቘመ መሓውር ካብ ሃይማኖታዊ ጉዳያት መሰነይታ ደብዳቤ ይሓቱ ነበሩ። ካብቲ ቤት ጽሕፈት ሃይማኖታዊ ጉዳያት መሰነይታ ንምርካብ’ውን ካብ ቤት ጽሕፈት መንበረ ፓትርያርክ ናይ ደገፍ ደብዳቤ ክትረክብ ኣለካ። እምበኣር ዝዀነ ይኹን መንፈሳዊ መጽሓፍ ንኽሕተመልካ ሰለስተ ኣርባዕተ ናይ ሳንሱር ሓጹር ተሰጊሩ እዩ ዝትግበር። ኣብ ሓንቲ ካብዘን ሓጹራት ናይ ምትራፍ ተኽእሎታት ድማ ዝዓበየ ኣጋጣሚ ኣሎ። መራሕቲ ማሕበር መካነ ህይወት ግና ኣድላይነትን ህጹጽነትን
እቲ ትምህርታዊ መጽሓፍ ስለ እተረድኦም ነታ መጽሓፍ ከሕትምዋ ላዕሊ ታሕቲ ምባል ጀመሩ።

ነታ ለይቲን መዓልቲን እተደኽመላ ዓባይ መጽሓፍ ናይ ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ንኽትሕተም ንኣቡነ እንጦንዮስ ሕቶ ቐረበሎም። ብድሕርዚ ኣቡነ እንጦንዮስ፡ “ጉባኤ ሊቃውንቲ ይመርምርዎ’ሞ ምትሕብባር ይገበረሎም” ኢሎም ወሰኑ። ብዝቐልጠፈ ድማ ኣብቲ እዋን ጉባኤ ሊቃውንቲ ብዝነበሩ ነቲ ናይ ምምርማር ስራሕ ተተሓሓዝዎ።

እቶም ናይ መንበረ ፓትርያርክ ጉባኤ ሊቃውንቲ ናይ ፈለማ ክፍሊ ሳንሱር ብምዃኖም፥ ንቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ሓደ ብሓደ ሕቶታት ክዘንበሉ ጀመረ። ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ክምልሶ ዝተሓተቶ፡ ብምሉኡ ገለጸሎም፡ እቲ ዝሃቦም መግለጺ ኣዕጋቢ ስለ ዝነበረ ኩሎም ተቐቢሎሞ እዮም። ነቲ በቶም ሊቃውንቲ ዝቐረበሉ ናይ ቃላት እርማት ዝነበረ ግን “ካብ እዚኣስ እዚኣ እንተ በልካያ ይሓይሽ” ዝበሉዎ ኲሉ ከም ዘለዎ ነቲ ሓሳባቶም ተቐቢሉዎ “ሎሚ መዓልቲ ኣሪመ ወዲኤ ድሕሪ ጽባሕ ኣብዚኣ ከምጽኣልኩም እየ” ኢሉ ተፋነዎም።

እታ መጽሓፍ ናብ ቤት ጽሕፈት ኣቶ ዩፍታሄ ምስ ኣተወት፡ (ኣቶ ዩፍታሄ ዲሜጥሮስ ወኪል መንግስ ኤርትራ ኣብ መንበረ ፓትርያርክን ኣመሓድርን እታ ቤተ ክርስትያን ዝነበረ እዩ።) ኣቶ ዩፍታሄ ንጸሓፊ መሪ-ጌታ ይትባረኽ “እዛ መጽሓፍ ናብ ቤት ማሕተም ክትከይድ ደብዳቤ ጽሓፍ” ብምባል ኣዘዞ። መሪ-ጌታ ከኣ ከምታ ትእዛዝ ዝተኣዘዛ ንእኣ ዝምልከት ምሉእ ደብዳቤ ጸሓፈ። ማዕረኡ ግን ጸገም ዝፈጥር ወረ ክናፈስ ጀሚሩ ነበረ። መን ከም ዘውረዮ ዘይተፈልጠ “ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ጉባኤ ሊቃውንቲ ኣርሞ ዝበልዎ ከይኣረመ ነታ መጽሓፍ ከምታ ዝነበረታ የሕትማ ኣሎ” ዝብል ወረ፡ ካብ መንበረ ፓትርያርክ ሓሊፉ ናብ ሃይማኖታዊ ጉዳያት በጽሐ። ሃይማኖታዊ ጉዳያት ብወገኖም ነቲ ስራሕ ክዕንቅፍዎ ይደልዩ ስለ ዝነበሩ፡ ሓደ ሰበብ ብምርካቦም ሕጕሳት ነበሩ። ኣቶ ዩፍታሄ ነታ ደብዳቤ ምስ ሰደዳ፡ ሃይማኖታዊ ጉዳያት ንኣቶ ዩፍታሄ “ሓደ ንሕና ንኣኻ ኢና ንፈልጥ፡ ንምንታይ ብመሪ-ጌታ ይትባረኽ ጌርካ ተጽሕፎ፡ ካልኣይ ድማ ጉባኤ ሊቃውንቲ ይተኣረም ዝበልዎ ኣይተኣረመን” ኢሎም ብላዕሊ ምስ ኣጉባዕብዕሉ። ኣቶ ዩፍታሄ ሸበድበድ ኢሉ ንቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ኣጸውዖ።

“እቲ ብጉባኤ ሊቃውንቲ ኣርሞ ዝተብሃልካዮሲ ኣይኣረምካዮን ዲኻ?” ኢሉ ኣቶ ዩፍታሄ ንቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ሓተቶ። “በቲ ዝተብሃልኩዎ መሰረት ከም ዝግባእ ኣሪመዮ እየ” ብምባል ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ብምትእምማን መለሰ። “እታ ክእርመላ ዝተዋሃበትንን እታ ዝኣረምኩዋን እውን ንቤት ጽሕፈት ኣረኪበዮ እየ፡ ሕጂ እተን ኣብታ መጽሓፍ ይተኣረማ እተባህላ፡ ዘይተኣረማ እንተልየን ሕጂ ብሓባር ኴይንና ክንርእየን ንኽእል ኢና” ብምባል ደጊሙ ብምትእምማንተዛረበ።

እቲ ቀንዲ ዕላማ ግና እታ መጽሓፍ ከይትሕተም ንምዕንቃፍ ስለ ዝነበረ “ያእ ጉባኤ ሊቃውንቲ ተኣኪቦም ነቲ መጽሓፍ ከም ብሓድሽ ይመርምርዋ!” ዝብል ትእዛዝ ተዋህበ። በዚ ድማ እታ መጽሓፍ ከም ብሓድሽ ክትምርመር ዳግም ናብቶም ጉባኤ ሊቃውንቲ ተመልሰት። እቲ ጉዳይ ዳግም ክምርመረሉ ኣብ ዝጀመረሉ እዋን ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ተጸውዐ። “እሞ እንደገና እቲ ምልክት ጌርክምሉ ዝነበርኩም ክንሓልፎ ኢና” ኢሉ ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ይጅምር። ድሕሪ ክንደይ ምምልላስ ጉባኤ ሊቃውንቲ ስርሖም ወዲኦም ተሰማሚዖም ቃለ ጉባኤኦም ምስ ጸሓፉ፡ ፈሪሞም ብደብዳቤ ተሰንያ ናብ ሃይማኖታዊ ጉዳያት ከም ትኸይድ ተገብረ። እታ ተኣሪማ ዝተባህለት መጽሓፍ ካብ ሃይማኖታዊ ጉዳያት ብድሕሪኡ ድማ ናብ ሚኒስትሪ ዜና ተላእከት። ድሕሪ ቍሩብ እዋን ሚኒስትሪ ዜና ናብ መንበረ ፓትርያርክ ደወሉ፡ መሪ-ጌታ ይትባረክ ድማ ተቐበሎም፡ “ናበየናይ ቤት ማሕተም ኢኹም ክጽሓፈልኩም ትደልዩ፧” ኢሎም ሚኒስትሪ ዜና ሓተቱ። ሚኒስትሪ ዜና ሳንሱር ገይሩ ዘሕለፎ ንሱ እቲ ሚኒስትሪ ባዕሉ እዩ ናብታ ዝተረቚሐት ቤት ማሕተም ደብዳቤ ጽሒፉ ነታ መጽሓፍ ዝልእካ። መሪ-ጌታ ይትባረክ ነቲ ሕቶ ሚኒስትሪ ዜና ተቐቢሉ ናብ ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ደዊሉ ሓተቶ፡ ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብድማ ኣብ ሰምሃር ግራፊክስ ኣርት ክትሕተመሉ ከም ዝደሊ ገለጸ፡፡ እታ ደብዳቤ ናብ ቀሺ ዶ/ር ተኽለኣብ ትመጽእ እሞ “እንካ እዛ ደብዳቤ እዚኣ ናብ ሰምሃር ግራፊክስ ኣርት ውሰዳ” ተባሂሉ፡ መጽሓፍ ካልእ ወንጌል ሳንሱር መንበረ ፓትርያርክ፡ ቤት ጽሕፈት ሃይማኖታዊ ጉዳያትን ሚኒስትሪ ዜናን ሰጊራ ኣብ 2003 ዓ.ም. ተሓቲማ ተዘርግሐት።