“ሰህምለ ክልኦት መዐልሚንዬ!”

ደሳሌ በረኸት ኣብርሃም*

ለበዝሐ ወቅት “እስታዝ”፡ መዓልም አው ሙደርስ ዶል እምብል፡ እግለ እት መድረሰት ምህሮ አካዳምየት ለለሀይቡነ መዐልሚን አው ሙድርሲን ሌጠ ነሐስቡ። ተዕሊም አው ምህሮ ላኪን፡ እሊ ለዲብ ፈስል እንዴ ትገሴነ ለእንስኡ ሌጣ ኢኮን።

አማንተ፡ እሊ ለዲብ ፈስል እንዴ ትገሴነ ለልትሀየበነ ሕዱ’ድ ተዕሊም አው ምህሮ፡ ለዲብ ሐያትነ አምበል ንዝምት ገበይ ለእንርክቡ ተዕሊም ወተጃርብ ሐያት በዝሕ። እሊ ክቱብዬ ላኪን፡ ተዕሊም ወአሀምየቱ ወተዕሊም ምን አየ ልትረከብ ዲቡ እግል ልህደግ ኢኮን።

እት ሐያቼ፡ ክልኦት ለእፈቶም ወአስማዮም አድሕድ ለመስል መዐልሚን ዐለው እግልዬ። ለዎሮት ምኖም እብ ንዝምት ገበይ እት ፈስል ለአድረሴኒ፡ ለእፈትዩ ወለ ሐሽሙ ሙደርስ ዐለ። ለካልኣይ ላኪን እብ በይንዬ አው እት ፈስል ለአድረሴኒ እንዴ ኢገብእ፡ እስታዝ አው መዐልም ናይ ኩሉ ሙጅመመዕነ ለዐላቱ።

እሎም ክልኦት መዐልሚንዬ አስማዮም አድሕድ ሰበት መስል ኢኮን ለልትሻበሆ። እት ሐያቶም ለሳደፈዮም እኩይ-በክት አው እኩይ-ሰሀም መ ሕድ መስል።

ክልኢቶም፡ እድሪስ መሐመድ ዐሊ ልትበሀሎ። ፈናን እድሪስ መሐመድ ዐሊ (አቡ ኻልድ)፡ አትኣመሮት ለለአትሐዝዩ ኢኮን። አምበለ እት ንዳል ወፈን ለዐለ እሉ ዶር፡ ከኩሉ ለሙጅተመዕ ለለአምሩተ፡ ቀደም እለ እት ወሳይል እዕላም ብዙሕ ወቅት እብ ሰበብ እኽትጣፉ ትበሀለ ወተሀደገ። ለካልኣይ መዐልምዬ፡ እድሪስ መሐመድ-ዐሊ በህለት እድሪስ ገሩን፡ እብ ፍንቲት እግል ሰብ ከረን እሙር ቱ። እግል ብዕዳም ቄርኤት ላኪን፡ እስታዝ እድሪስ መሐመድ-ዐሊ (እድሪስ ገሩን) ምንቱ አትኣመሮት ለአትሐዜ መስለኒ።

ምስል እስታዝ እድሪስ ገሩን ምን አስላፋት ሰነት 1990 እት መድረሰት ጠብራ ደረሳይ ሰነውየት እት ህሌኮ ንትኣመር። አነ ወ እስታዝ እድሪስ ገሩን እት ዕምር ወደረጀት ተዕሊም ስነን ይሕነ። እስታዝ እድሪስ ገሩን ላኪን እግል አዳም ክም አዳም እት ኢኮን፡ እብ ምስተወ ተዕሊም ወብዕድ እንዴ ረአ ኢኮን ቀርቡ ለነብረ። ምነ እት ንዳል ለኢዐለው ወዲብ አወል ትስዒናት ለመጽአ ተቕዪር ምስሉ ለመጽአው መዐልሚን መደንዪን ቱ።

እድሪስ ገሩን ምስል ንኡሽ ንኡሽ ወምስል ዐቢ ዐቢ፡ እት ወቅት ደአል ሰሓቅ ወትልህየ፡ ልትደአል ወልተልሄ ነብረ። እት ብዕድ ሽቅሉ ላኪን ለገብአት መጃመለት አለቡ። እግል ደረሳሁ ክም ሑ ዐቢ ወአብ እንዴ ገብአ ነስሕ ወለሐብር ነብረ። እድሪስ ገሩን እስታዝ ናይ ሉቐት እንግሊዝ ምን-መ ዐለ፡ ሕነ ላኪን ክም እስታዝ መዕነውየት፡ አደብ ወእሕትራም እንርእዩ ነበርነ። ዲብ ደረሰ፡ እብ ልብ ናስሕ ቀርብ ሰበት ዐለ ፈንጌነ ወፍንጌሁ ሓጅዝ ይዐላኒ።

ሕነ ወህቱ ምን ክትር ዲብ ሕድ እንቀርብ ለዐልነ፡ ምነ ዲብ መድረሰት ሰውረት ስኒን ለአድረሰውነ እት ኢኮን ምነ ሐዳይስ መደት ቅርብት ለመጽአው መደንዪን መዐልሚን መስል እትነ ይዐለ።

ሐት-ሐቴ ዶል ምስል ደረሰ እት ደረጀት ናይ ዋጅብ አው እምትሓን ዶል ልትካሐድ፡ እብ ሉቐት እንግሊዚ “እግልዬ እንዴ ቃሸሽክም ደረጀት ኢትወስኮኒ። አነ ዲብ እሊ አድብር ሳሕል ምስልክም ዐልኮ ተአመስሎ ህሌክም፧ እንትም ዲብ እሊ ከደን እንዴ ኢትትዋለዶ እስታዝ እድሪስ ምን ጃምዐት ደማሽቅ ሱርያ ትኸረጀ” እት ልብል ለአስሕቀነ ዐለ። ለበዝሐነ ደረሰ ህዬ፡ ሐዲስ ክምቱ እብሊ ደእሉ ወለ ትልህያሁ ነአምሩ ዐልነ። እስታዝ እድሪስ ገሩን ምን መድረሰት ጠብረ እት ከረን መድረሰት ሰከንዳሪ ዶል ትየመማ-መ ክል-ዶል ንትረኤ ዐልነ።

“ዐድ እስታዝ እድሪስ ገሩን ህዳይ ቦም!” ክም ሰምዐኮ፡ እግል እባርክ እግሎም እት ከረን ዐድ-ሐባብ ማጽኡ ዐልኮ። እት ቅባል ቤት ክስታን እንዳ ማርያም “ገዛ ወረቐት” – እት ሕግስ ክብት ቀጼታይ ለዐለት ቤቱ፡ እት ወቅት ፈርሔት ዲብ ህለ መጽአኩሁ። ወምን ጽብሐተ አስክ ምሴተ ንትሃጀክ ወዐልነ።

ጄራን ዐድ እስታዝ እድሪስ ገሩን፡ ዐድ አብዕብዬ ወዐድ ዐመቼ ህለው። ለአምሮም ገብእ እንዴ እቤ ምን ትሰአልኩሁ እት ልብዬ ስኢሁ ለኢዐልኮ ሞላድ አሰአሌኒ። ሞላድ አድሕድ ክም ሕነ ዶል አሰአሌኒ መረ ትፈከርኮ። ምስል አበውዬ ወዐማቼ ወውላዶም ዕላቀት ሰኔት ክም ቦም-መ ሐበሬኒ።

አነ ክምሰሌሁ ሞላድ ይአምርኒ። እስታዝ እድሪስ ገሩን መ ምስለ እት ኻርጅ ለዐለየ አክል እሊ ሞላድ ለአምር ወይእቤ። ህቱ ላኪን ማሸለህ ወትባረክ አለህ መውልድ ሰኒ ለአምር ዐለ። ብዝሓም ርኤኮ እግል ኤረትርየ ወሸዐበ ሰኔት ለለሐስቦ፡ ናይ እስታዝ እድሪስ ገሩን ላኪን ዛይድ ተ። ለእለ እግል ልውዴ ለሐዜ እንዴ ኢልትሐለል እብ መትሰባል ለሸቄ እንሳን ቱ።

ዲበ፡ ምስል ለወዐልነ ዲበ አምዕል፡ ብዙሕ ዳገመ እግልዬ። “እት ቑርበት እግል እንበር ቅሩር ምን እገብእ፡ ዝያድ ተዕሊም ወወሰኮ። ማል-መ ወኢትሐገለ። ወድ-ሚን-ኣደም ላኪን ሕሽመቱ እት ዐዱ ወሽፍሩ ቱ!” ብህልዬ ክምቱ ክእነ ክም ዮም እፈቅደ። እለ ህግየ ለእስታዝ እድሪስ ገሩን ለቤለየ አክል-ሕድ ለመዐልም ሙጅተመዕ ላቱ ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ ምር ወአከይ መንበረት ዐለዮ እግል ልውሰፍ ዶል ሐዘ ብህላቱ።

አከይ ነብረ ወአከይ መንበሮ፡

አስክ ምዶል እንክህሎ፡

ወድ ሰብ ምድሩ ሰትሮ፤

እት ኢምድሩ ለሀለ ክምሰል ሐዘ ኢወዴ፡

ሐንቴ ጸሩ ለነብር ህግየ ሰኔት ኢልስኤ፡

እንዴ ለሐዜ ክሳሩ፡ እት አሰረ እት ልስዔ፡

ምስል ሰብኡ ወዳሩ አጽብሕ ኢኮን ወአምሴ!

ሐቴ መደት እት  መዲነት ከረን፡ አነ ወእስታዝ እድሪስ ገሩን ትከባበትነ። ወእንዴ ኢንትገሴ አኽባር ምን ሕድ ነሰአነ። ለመደት ሬመት፡ ከምስል ሪም ወቅት ርሰዐ ይእግበእ እት ኢኮን፡ አካን ለዲበ ትከባበትነ ወተሃጀክነ ፍንጌ ገህወት አረጋይ ወከረን ሆቴል እምበጥር ዐልነ መስለኒ። እታ እብ “እንዳ ዓንዳይ” ትትአመር ለዐለት “አፍሪቃ ቤት ሙዚቃ” ሕላየት ትትሐሌ ዐለት።

“አወል ስሜታ – ሐርፍ አሌፍ ብዲበ፡

ዕንቼ ምን ረኤተ – ላሊ አቤት ሰኪበ!”

ለትብል ሕላየት ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ። እለ ሕላየት አነ ወእስታዝ እድሪስ ገሩን ዲበ አካን ለእለ እቤ ዲብ እንበጥር፡ እብ ማይክሮፎን እብ ክርን ውቅል ትትሰመዕ ዐለት። ለበዝሐ ወቅት ዎሮት ምን እሎም ክልኦት መዐልሚንዬ ዶል እፈቅድ ላመ ካልኣይ ላዝም ምስሉ እፈቅዱ። እስታዝ እድሪስ መሐመድ-ዐሊ (እድሪስ ገሩን) ወፈናን እስታዝ እድሪስ መሐመድ-ዐሊ ሕመድ ሐጂ (አቡ ኻልድ)።  አስማዮም ሕድ መስል ወበክቶም መ አድሕድ መስለ!

መደት ሐቴ ከረን ዶል መጽአኮ፡ እስታዝ እድሪስ ገሩን እት ምጅልስ አቅሊም ዓንሰበ እግል ልትጃገር ርሹሕ ክም ህለ ሰምዐኮ። ለሕርያን እተ ብዲር ዲብ መደት ደርግ “ከፍተኛ 2” ልትበሀል ለዐለ እብ ድካን መሐመድ ስቑሬን ክም አወለጥከ ለህሌት ገበይ ረድምየት ቅብላት መዓሀድ ዓንሰበ ዋዝንተት ለዐለ ድዋር እቱ ዐለ። አነ እት ስካን መዲነት ከረን ስጁል ምን-መ ይአነ፡ ዐጄ ምን ስካን እለ እዳረት እለ ሰበት ቶም፡ እተ ዲበ ድዋር ሰፍ ጻብጥ ለዐለ ሰናዱቕ ሕርያን ዲበ ሱረት ናይ እስታዝ እድሪስ ወክም ረምዝ ገመል ረበዕ ለዐለ እቱ ሰንዱቕ እግል እስታዝ እድሪስ ገሩን ሶቼ ሀብኩሁ።

እለ እግል እስታዝ እድሪስ ገሩን ለሐሬኮሀ፡ ዲብ ኤረትርየ ናይ ሰልፍ ወናይ ኣኽር መናሰበት ዐለት። ቀደሜሃ ሓሪ ይአነ ወግራሀ። እግል እስታዝ እድሪስ ገሩን ሶቼ ሀይብ እት ህሌኮ፡ እስታዝዬ ተሩ ህዬ ፈታዬ ሰበት ገብአ ኢኮን። እት ኤረትርየ ስድፈት ተቕዪር መጽአ ምን ገብእ፡ አክል-ሕድ ክምሰል ከረ እስታዝ እድሪስ ገሩን እብ ነሳሐት ለሸቁ እግል ለሀሉ ዐባይ ሰእየት ሰበት ዐለት እግልዬ ቱ።

እስታዝ እድሪስ ገሩን እብ ደረሳሁ፡ ወእብ ብዝሓም ስካን መዲነት ከረን መፈተይ ወአሚን ዐለ። እተ እት አቅሊም ዓንሰበ ለገብአ ሕርያን ምነ ዛይድ አስዋት ለአምጸአው እንዴ ገብአ ምስለ እት ምጅልስ አቅሊም ዐንሰበ ለዐለ ህዬ አስክ እት ምጅልስ ወጥኒ ሕሩይ ዐለ።

እስታዝ እድሪስ፡ እት ሰነት 2003 ስጁን እንዴ ዐለ፡ ሐቆ ፈትረት ምነ ጅስን አፍገረዉ። ምን ስጅን ክም ፈግረ፡ እት ሐቴ አካን ትረኤነ ወተሃጀክነ። እት ኤረትርየ ላኪን ለገብአ ልግበእ ነፈር ስጁን እንዴ ዐለ ፈግረ ምን ገብእ፡ እትሚ ስጁን ክም ዐለ ወዲብ አየ ለልብል ለስጁን ወለ ኢትሰጀነ እግል ልትሃገው እቡ ኢቀድሮ። እግል-ሚ እሊ ሰኣላት እሊ እግል ክልኢቶም መደረት ሰበት ቡ ቱ። ለኢትሰጀነ ኢልትሰአል ወስጁን እንዴ ትሰአለዉ ኢዳግም። ሐቆ እላመ እስታዝ እድሪስ ገሩን ካልእ ዶል እት ሰነት 2006 ትኸጠፈ። ወሐቆ እሊ መትኸጣፍ እሊ እተየ ክም ህለ ለደሌ አለቡ።

እትለ መደት ቅርበት፡ ዲብ አልተዋስል አልእጅትማዒ፡ እብ ሰበት እስታዝ እድሪስ ገሩን፡ ለትከተበ ሐጪር ተውድሕ ቃርእ ዐልኮ። እሎም ምን ቅሩብ ለለአሙሩ እብ ሰበቱ ለከትበወ ሸሃደቶም እብ ሐት-ሐቴ ቃርእ ዐልኮ። ጸሃዬ ኣብራሃ ለልትበሀል፡ እት ከረን ደረሳይ እስታዝ እድሪስ ገሩን ለዐለ ነፈር፡ እግል መሰል እሊ ለተሌ ረአይ ከትበ፥

“ምነ እት ሐያቼ ለአድረሰውኒ ሙደርሲን ለሔሰ ወገበይ ሰኔት ለአጽበጤኒ እግል እበሉ ለእቀድር እስታዝ ቱ። እስታዝ እድሪስ ገሩን ፋህም ወ ዋስዕ አምር ለዐለ እግሉ ቱ። እት ከረን ተዕሊምዬ እንዴ አትመምኮ ጃምዐት አስመረ ክም አቴኮ፡ ምስል እስታዝ እድሪስ ገሩን ክም ትከባበትነ፡ አክልሕድ ክም ሑ ዐቢ ወዋልዳይ ነስሔኒ ወመክሬኒ። ‘እት ድራሰትከ እግል ትፈድብ ህሌት እግልከ፡ ግረ እለ ለነፍዕ ጽዋር ተዕሊም ሌጣቱ’ እንዴ ቤለ ነስሔኒ” ልብል።

እሊ ጸሃዬ ኣብርሃ ምን እስታዝ እድሪስ ገሩን ረከብኩሁ ልብል ለህለ ነሳይሕ ወአትናየቶት ብዕዳም ብዝሓም ደረሰ ራክባሙ ክም ገብኦ ሙትአክድ – አነ። ብዕድ ምሉእ ዘርእዝጊ ደረሳይ እስታዝ እድሪስ ገሩን ለዐለ እብ ሉቐት እንግሊዝ ክእነ ረአይ ካትብ ዐለ፥

“እስታዝ እድሪስ ገሩን መፈተይ ዐለ። መደት ሐቴ ሐቆ ትሰጀነ እት ከረን ዋልዳይቱ መናበረት እንዴ ትሰደደት እተ፡ እት እኪት ሓለት ረኤኮሀ። ‘እለ ዋልዳይት እስታዝ እድሪስ ገሩን ተ’ ቤሌኒ – ዎሮት መለሀዬ። ለሓለተ ክም ረኤኮ – መረ ተአሰፍኮ። ዋልዳይት ናይለ ደውለት እግል ልምረሕ ለቀድር ወመሰል-ሰኔት እግል ደረሰ ለዐለ እስታዝ እድሪስ ገሩን እት ክእነ ደረጀት ክሪት እት እንተ ዶል ትርእየ፡ ደሚር ኢልትከበታኒ!” ልብል ምሉእ ዘርእዘጊ።

ዲበ ረኤይ ብዕድ እንዴ ኢንትዐዴ፡ አነመ እግል እሎም ክልኦት መዐሊምንዬ ምስ ለፈቅድ ዲበ መናሰበት ህሌት። ሰበቡ ህዬ፡ እድሪስ ገሩን፡ ዲብ ፈስል፡ ክል-ዶል “ኤረትርያ ያ ጃረት ኣልበሓር!” ለትብል – ሕላየት ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ ለኣትሐሌና ዐለ። ህቱ-መ እብ ክርን ውቅል ምስልና ልሐልየ ዐለ። “ኤረትርያ ያ ጃረት ኣልበሓር!”

ኣልአዛር መዲን ህዬ፡ ዎሮት ምን ጠለበት እስታዝ እድሪስ ገሩን ለዐለ ቱ። ኣልአዛር እብ መትዓጃብ ረአዩ ለከትባ ቱ። ሰለስ ዶል “ገሩን! ገሩን! ገሩን!” እንዴ ቤላቱ ረአዩ ለአንበተ።

“ለምስል ደረሳሁ እብ ፍቲ፡ ደአል ወረሕመት ለልትአመር እስታዝ እድሪስ ገሩን፡ ነፈር ምጅልስ እግል ልግበእ ዶል ትረሸሐ ለበዝሐው ደረሳሁ ክምሰል ሐረዉ እንዴ ሸርሐ፡ አክል-ሕድ ክማ ደረሳሁ ለአምነዉተ ቅባል ዜልመት እንዴ በጥረ ህግየ ሐቅ ልትሃጌ ክም ዐለ አልአዛር መዲን ሸህደ።

“እስታዝ እድሪስ ገሩን ቀደም መሰጃኑ፡ ለድዱ ባጥራም ለዐለው ሓክም አቅሊም ዓንሰበ መሐመድ ስዒድ ባርህ ወነፈር አምን ኮሬኔል እድሪስ ማንጆስ ክምቶም ዳግም ዐለ” ልብል። እለ ሐቂቀት እለ፡ እስታዝ እድሪስ ገሩን እንዴ ኢልትሰጀን ቀደም መትኸጣፉ እብ ከም ሳምን እግል ሑ አልአዛር መዲን ክም ዳገመየ – አልአዛር ለሐብር።

ብዕድ ዎሮት መንሱር አሕመድ ለልትበሀል ለሀበዩ ረአይ ህዬ፡ ድድ እስታዝ እድሪስ ገሩን ጋብኣም ለዐለው ኮሬኔል እድሪስ ማንጆስ ወሓክም አቅሊም ዓንሰበ መሐመድ ስዒድ ባርህ ሌጠ ይዐለው። ምን ኩሉ ኣኪ እቱ ለዐለ ለማ ሃይሌማርያም መምቅርሓይ ሽቅል ናይለ አቅሊም ክምቱ ሸርሕ።

“እስታዝ እድሪስ ገሩን፡ ሰልፍ እት ሰነት 2003 ስስ ወርሕ እንዴ ትሰጀነ ዶል ፈግረ፡ እት ወቅት ተሐሪ ለትቀደመ እቱ አስእለት ኩሉ ምስል ለማ ሃይሌማርያም ለትሃገዩ ክም ቱ ኖሱ እስታዝ እድሪስ ዳገመ እግልዬ” ልብል መንሱር አሕመድ እተ እሉ ሀበ ረአይ።

እብለ ገብአት ትግበእ እት ኻጥእ ኣህዳፍ ሐሽም ሸዕብየት ለትነዘመ አዳም ሰኒ እግል ለሀሌ ክም ኢቀድር አኪድ ቱ። ሐሽም ሸዕብየት አዳም ለቀትል ተጀምዕ ክም ዐለ ኩልነ ለነአምረ ሐቂቀት ተ። ለማ ልግበእ ወተሰማ፡ መሐመድ ስዒድ ልግበእ ወሰዓደት አለቡ። እድሪስ ማንጆስ ልግበእ ወእድሪስ ነጅስ አስክ ምስል እሊ ሐሽም ህለው፡ ቤልዐት ስጋ-ኣዳም ሌጣ ቶም። ክም ሰመክ አድሕድ እት በልዖ ነብሮ ሰበት ዐለው፡ ክምሰል ከረ እስታዝ እድሪስ ገሩን ለመስሎ እግል ሸዐብ ወወጠን ለኸድሞ አብርየእ ለክሞ እት ኢኮን፡ ህቶም መ አምዕሎም ጋረ ክመ አዳም በልዕወ ለዐለው ክም ልትበልዖ ሸክ አለበ።

እስታዝ እድሪስ ገሩን፡ እት ሰነት 2006 ክም ትኸጠፈ አምበለ ሰብ እኪቱ ለረአዩ አለቡ ወሰምዐዩ። ክማ ክልነ ነአምረ፡ ቀደም ሰነት ምን መትኸጣፍ እስታዝ እድሪስ ገሩን፡ እት ወርሕ ኖቨምበር ሰነት 2005 ለካልኣይ መዐልምዬ እስታዝ ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ (አቡ ኻልድ) እብሊ ሐሽም ኽጡፍ ዐለ።

ሐቆለ፡ እት ወርሕ ማዮ ሰነት 1991 እት ኤረትርየ ለትረአ ተቕዪር፡ ፍርቀት እሻቕ አልወጠን እንዴ ጸብጠ ለአተ ፈናን እደሪስ መሐመድ-ዐሊ፡ እተ ገብእ ለዐለ ናይ ፈርሐት መናሰባት እበ፡ “ሆይ ሆይ በርሐበ በዐለ ሰይፍ መሃዊ – ሆይ ሆይ መርሐበ አብሽር ቦሉ መርዓዊ!” እት ልብል ወብዕድ ሐልየት እቡ እግል ሸዐብ ዝያድ ፈርሐት ወሰከ እሉ።

ዕላቀትነ ምስል እስታዝ ፈናን ኣድሪስ መሐመድ-ዐሊ፡ ክምሰለ ምስል እስታዝ እድሪስ ገሩን ለዐለት ኢኮን። እስታዝ እድሪስ ገሩን ክማ ብዲር እቤለ ሙባሽር እት ፈስል ሰበት አድረሴኒ፡ ዕላቀትነ ዝያድ ዐለት። ምስል ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ ላኪን፡ ዓዲ ንትኣመር ምንመ ዐልነ፡ እት ጀሪደት “ሐዳስ ኤርትራ” እከትቡ ለዐልኮ ዓሙድ ዲቡ እት ዎሮት ወርሕ ማዮ፡ “አናሺድ ሕርየት” ለልብል መውዱዕ እግል እክተብ ሰበት ሐዜኮ፡ እግል ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ መቃበለት እግል እውዴ ምስሉ ሰተትኮ።

ምን ሲነመት አዝመራ እበ መተባትብ እንዴ ልትከሬ ረከብኩሁ ወትሰአልኩሁ።

“ምሽዋር ህሌት እግልዬ። ላኪን ለምሽዋር እግል አጅለ እቀድር። እግልሚ ሐቆ ሰለስ ዮም  ሰፈር ሰበት ብዬ አዜ እንዴ አትሐጨርነ ምን እንወድየ ለሐይስ!” ቤሌኒ። እት ቅባል ሲነመት አዝመራ ለህሌት ከፈቴረት “ባር ቲኮ” ዲበ ጌስነ ወተሃጀክነ።

ህጅክነ፡ ሐጫር ወሰኒ ጥዕም ወግርም ዐለት። እግል ሕርየት ለሐለዩ ሐልየት ወሽዑሩ ለከስስ ዳገመ እግልዬ። ምነ ብዙሕ ህጅኩ እት ክቱብዬ ዝያድ ለትነፈዐኮ እበ እለ ለተሌ ሕላየቱ ዐለት።

“ዕላል ውዴይ ዎ ይማ፡ ሰኒ በርጅ ዎ ይበ፡

ሰለል ቲበል በንዴረት ሓዩት ህለ ልዐቅባ

ህመም ረኣስላ ዕጨቱ ምን ንለዐል እንዴ ሸብባ

ሓርማዝ እብላ ንጎቱ፡ ዲብ ሓንቴሁ ከብባ

መንቱ ለአጀል ጌልሉ ወመን ቱ ለአዜ ቀርባ፧!” ትብል ዐለት።

ለወቅት ለሀይ፡ እብ መእማን ለሕርየት ወመንዲረት ህለየ እግልነ ነአመስል እቱ ለዐልነ ወቅት ቱ።

ለእግል እስትዕማር እብ ብላይ-ጸሊም ወእግል ሕርየት እብ ብላይ-ጸዓደ ለወስፈየ ምን አጅል ንዳል ወሕርየት ዕምሩ ለሰበለ ሙናድል ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ፥

“ብላይ-ጸሊም ልኬፉ – ከብላይ-ጸዐደ ትከደኒ፡ ሐቆ እለ ኢትሕዘኒ!” እት ልብል እግል እማት ኤረትርየ ምን ሐዘን እንዴ ፈግረየ እብ ሕርየት እግል ልፍረሐ፡ ዲብ ለአትላውቀን ለጸላም እዴ ሸዕብት ዐሬት እቡ።

በክተን እንዴ አከ እማት ኤረትርየ ወሐዘን መታሊት ገብአው። ምነ እብ ለመድ መደት እስትዕማር ለእምቡሉ ለለአኬ አጅያል አሰር አጅያል እት ሐዘን ለበደለ ሕክም ሐሽም ሸዕብየት።

ዓኢለት ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ፡ ክማ ህቱ ለተምነየ ወለ ሐዘየ፡ ለናደለ  ወዕምሩ ለሰበለ እለ ሕርየት፡ ሕርየት ኢረክበት ወምን መርኢት ዋልዳየ ተሐረመት። ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ፡ ዮም 24 ኖቨምበር ሰነት 2005 እበ ክም ኣው ከደን ላሊ ለልትሐረኮ ሰብ እኪት ትኸጠፈ።

ሐቆ እለ እትየ ክም ህለ ምንመ ኢልትደሌ፡ ምስላ ምስሉ ለትኸጠፈው ሰሕፊ ጅምዕ ክሜል፡ ካፒቴን አሕመድ መሐመድ ሙሳ፡ ወዲብ ፖሊስ ኤረትርየ እት ዕላቃት-ዓማ ለዐለ፡ አድም ዓሊ ኣድም (ኣድም ሸል-ሸል) ምነ ስጁናም እቱ ለዐለው፡ ስጅን ካርሼሊ ምን ሐዲስ ሌለት 23 ወርሕ 8 ሰነት 2007 እንዴ ትኸጠፈው፡ እት ጋድሞታት ገሕቴላይ እትጀህ ማይ-ዐጣል ተዓደመው – ለልብል ለኢትአከደ ኸበር ህለ።

እስታዝ ፈናን እድሪስ መሐመድ-ዐሊ፡ ምን እት ፌን አተ፡ ወዲብ ሰውረት ተሓበረ፡ እግል ሰላሰ ሰነት ምን 1975 አስክ 2005 እግል ኤረትርየ ወሸዐበ ለናደለ እቡ ስላሕ እንዴ አክረዉ አኽተጠፈዉ። ለናይ ደንጎበ እት ሜዳን አልፋትሕ ምን ሰብተምበር አስመረ ለሐለየ ሕላየቱ “ትንፋስኪ ዲማ ለሀሌ” ትብል ዐለት።

ትንፋስኪ ዲመ ለሀሌ፡ ትንፋስኪ ዲመ ለሀሌ፡

ምስልኪ ኤረትርየ አናዲ፡ ሻማት ብዬ ኢበሌ።

እለ ሀብኮ ኢልብል ኢልብል እብ ወጠኑ ለኣመነ፡

ቃልየት እንቲ ምድርዬ ወቃሊ እትኪ ደፈነ፡

እፈትየ ምን ብዲር ወልብዬ ዲበ ትጀነነ፡

ልሽህድ እዬ ለዕጨየ ወልሽህድ እዬ እበነ።

እለ ቅዱይ ትንፋሰ አነ እለ እፈቴ፡

ይእቀድር ፍንቲተ ወምነ ረዪም እግል አምሴ፡

ክመ ብዲር እቤለ ይእትበደል ወይሐሴ።

እሊ ጭሩይ ሻካተ አነ ልብዬ አብረደ፡

ከብደት ሐየት ባልዕቱ ምን ዘራሀ ለሰተ፡

ዶል ለከረም ዘልም-መ ልብዬ ትበልስ ግንሐተ።

ደለ ዲብኪ ትወለደ እብ ሜላዱ ልትሐበን፡

ዲመ ሀሊ ዋልዳይት ለትንፋስኪ ኢልትሰአን

ክሉ ልቡ ምስልኪቱ እት ዐድ ለሀለ ወከደን።

 

እሎም ክልኦት መዐልሚንዬ፡ ወኩሉም ዲብ ኤረትርየ እዴ እሊ ዛልም ሐሽም ለዐሬት እቦም ዐድል እግል ልርከቦ ለናይ ዲመ ደዓዬ ወትምኔቼ ተ። ምስል ሸዕብየት ላኪን እብ ደደ ወትምኔት ሌጠ ለተምም ሰበት አለቡ እብ ፍዕል እግል እናድል ለናይ ዲመ ቀራርዬ ቱ።

_____________________________________________________________________________________

ደሳሌ በረከት – እብ ትግርንየ ወ ትግራይት ለከትብ ኬትባይ ቱ። ዎሮት ምና አግዳ ሙኣስሲን ፐን ኤረትርየ ቱ። ደሳሌ ዲብ ኖርወይ ነብር ወእብሊ ለተሌ ናይ ኢ-መይል ዕንዋን እግል ልትረከብ ቀድር፤ berekhet16@gmail.com

ደሳለ በረኸት – ብቛንቋ ትግርኛን ትግረን ዝጽሕፍ ጸሓፋይ’ዩ። ሓደ ካብ መስረቲ ፐን ኤርትራ ኰይኑ፡ ኣብ ኖርወይ ድማ ይነብር። berekhet16@gmail.com ብዝብል ኣድራሻ ምርካቡ ይከኣል።