እት ከፈን ለትበደለት ሰማዲት ዐሸል

Response to COVID-19 and One Day Eritrea series 4

ሉላ መ. ዓሊ

Nov. 25, 2020

ዐድ ራኪ ለእግል ስኒን ልታከወ ለዐለው ፈርሐቶም ዱረ ክምሰል መጽአ ተመት እሎም። አስቡሕ  መርዓዊሆም  እንዴ  አስመደው ዐቅድ  እግል ልውደው  መእዙን ልታከው  ዐለው። ዐድ ወለት  ወዐድ  ሕጻን  አቃርብ   ወዲብ  ሐቴ  አካን  ሰበት  ነብሮ፡ እምበል  ሰብ  ኖስ  እስዎምቶም  ዐድ  ወለት  ወእስዎምቶም  ዐድ  ሕጻን   ለለአምርመ  ዐለ  አለቡ።

እለ አምዕል  እለ እምበል  ህዳይ  ዐድ  ራኪ  ብዙሕ  ሀድየት  ሰበት  ዐለ፡ ወለ  መእዙን  ዎሮት  ሰበት  ቱ  ዶልተ  ከዲብ  ህዳይ  ዎሮት   እንዴ  ገይስ  ዐቅድ   ወዴ   ዐለ።   ከእግል  ዐድ  ራኪ  እበ ተአኸረ  ምኖም።

ዐድ ራኪ፡ ዐቅዶም  እንዴ  ወደው  እት  መትሐደሮት  ወሳረሖት  ጋሻሆም  እግል  ልግበኦ ሐዙ ለዐለው። ለመእዙን  ክምሰል  መጽአዮም  እብ  ሸፋግ   እግል  ዐቅድ  ትከለለው  ወዐቅድ   ገብአ።

ክሎም  እተ  ህዳይ  ሓድራም  ለዐለው  ወክሱሰን  እማት  ወአበው  እግለ  መርዓዊ፡ “ፍሬ  ፋሪ  ግበእ፡ ሰቦዕ ኢልትሀለቦ ወኢልተከሶ፡ እንተ እብ  ማል  ወህተ እብ ውላድ!” እንዴ  ልብሎ እት ልድሑሩ፡ መሳኒቱ  ወስነኑመ  ምን  ፈርሐቱ  ፋርሓም  ክም  ህለው  ምነ  እተ ህዳይ  ከዱመ  ለዐለው  ወዲብ  አግጸቶም  ልትረኤ  ለዐለ  አሻይር  እሙር  ዐለ።

ምን  አልዐስር  ወሐር  እምበል  ፈተች፡ መሳኒት ወአቃርብ እተ ህዳይ  ሓድራም ለዐለው  ዎሮት ከጋሪቱ  ጌሰ። ጸሓይ  እግል  ትውደቅ  ረአስለ ደብር  ዶል  አድሮሬት ወአርድ  ክምሰል  በርደ፡ ራኪ፡  “የሀው  መሳኒት  አፎ  መርዓዊክም ኢትዐሽሎ፡ አርድ መሴ  ትርእዉ  ይህሌክም፧!” ክምሰል ቤለ፡ ለናይ ደንጎበ ዓደት ህዳይ  ወመርዓዊ ለልትጸምበል እተ ሰበት ገብአት፡ ክሎም አቃርብ ወመሳኒት መርዓዊሆም እግል ለዐሽሎ  ትዳለው። እት ጽላል  መዐደኒ  ቤት- ዐባይ  እንዴ  ገብአው  ህዬ   መርዓዊሆም  ዐሸለው፡ ደሕረው  ወጸንበለው።

ዲበ  ሽፍር እምበለ  ህዳይ  እንዴ አመመው ለመጽአው ሰብ ረዪም፡ ክምሰልሁመ  መሳኒት  ወአቃርብ  ታርፍ  ዐለ  ሰበት  አለቡ፡ ቤጥረት  ጋሻሆም  አድረረው  ወእግል  ስካብ  ዳለው። መሳኒት  ጠሊት  ምንድቆም  እንዴ  ሐርደው  እት ረአሰ እት ልትሃጀኮ ወመርዒ ምንኬንለ ሕጋይ እንዴ ገብአየ እብ ክርን  ድህርት  እት  ለሐሸካሽከ  ወእት   ልትሰሐ  ወዳግመ  አመት  አለበ ዐሳክር አተው እቶም።

ክልኦት  ምነ  ዐሳክር  እንዴ  አተው  እቶም “ነፈር  ልትሐረክ ምንክም  አለቡ!  ዎሮት  ከእተ  ምግሳዩ፡ ሕርክ  ለቤለ ህዬ መስኡልየቱ ኖሱ ልትሐመለ!” ቤለ ዎሮት ማጽኣም  ለዐለው። ክልኦት ዐስከሪ  ወክም  ኢልምሕኮም  እግል  ለአክድ  እሎም  ከላሺኑ  ዐመረ።

ለመርዓዊሆም  እንዴ  ትከለለው  ዳግሞ  ወልትሰሐቆ  ለዐለው  መሳኒት  ክመ  ትበሀለወ  ምግሳዮም  ጸብጠው።  ለምንኬን  ክርፍ  ትትሰመዕ  ለዐለት ህጅክ  ጥዕም  ናይ  መሳኒት  መርዓት  ወሐዋት  መርዓዊ  ትርንከተ  ትከሬት።  መርዓት  እግል  ለአትሃጅከ ማጽኣት  ለዐለየ  አዋልድ፡ ከሸት እግል ኢትገብእ ሰበት ፈርሀየ ምን-ረሐር  እብ  ጣቀት  እግል  ልፍገረ  ምን  ሐዘየ፡ እለ  ኢኮን  ቤት  እብ  ኩሉ  እንክራተ  ክርድንት  ረአያሀ።  እንሰኬ  ህሌነ  እት  ልብለ  እት  አፍ ሃይሞት  እግል  ኢልትከረየ  እንዴ  ቤለየ  ህዬ  ሚ  ጃርየት  ህሌት  አስክ  ፈርገ  ሐቴ  ከምግሳየ  ጸብጠት።

ለዎሮት   ምነ  እተ  ቤት  ኣትያም  ለዐለው  ዐሳክር፡ “ብጣቓትክም!” እንዴ  ቤለ  ክምሰል  መለክ -አልሞት  እት  መሸንገሎም በጥረ። ዲበ  ክልኤ  ዐራት  እንዴ  ትካፈለው ወዲብ አርድ  እንዴ ነጸፈው ግሱያም ለዐለው  ምን  ዕምር  ሰላሳታት  ወዕስራታት  ለኢለሐልፎ  ሸባባት፡ ብጣቀት፡ ወረቀት  እጃዘት  ናይ  ዴሽ፡  ከርት  ደረሰ  ወብዕድ  ክል  ዎሮት  ከእት  ጂቡ  ለረክበየ  ሀበዮም።

ሑለ  መርዓዊ ምን  ጅወ  ዲብ  ቆበት  ናይለ  መዕደኒ  ስቅለት  ለዐለት  ሸንጠት ንኢሽ   እንዴ  ዐንጠጠ  እግለ  መርዓዊ  ኩሉ  ለእሉ  ቡ  ውራቕ  እንዴ  ከምተተ  ሀበዩ ቱ። እት መርዓዊ  ወመስኒሁ  ወዎሮት  ለገብአ ልግበእ  እስባት  ለኢጸንሐ  ምስሉ  ሻብ  እንዴ   አሸረ  ለዐስከሪ፡ “እንትም  ፍገሮ   ነሐዜክም  ህሌነ!” እንዴ  ቤለ  እግለ  ብዕዳም  ክል  ዎሮት  ከምን  አካኑ  እግል  ኢልትሐረክ  እንዴ  ሐዘረዮም  ምስለ  ፈግሮ  ለዐለው  መርዓዊ  ወመስኒሁ  ወለ እስባት  ለኢረክበ  መንደላይ ፈግረ ምኖም።

እመበለ  እተ ድላለት  ለዐለው  ሸባባት ዐድ  ራኪ ወጋሻሆም  ትዕባም  ሰበት ዐለው  ሰክበው ከሚ  ጀሬ  ሀለ  ሐበት  ዳልያም  ኢኮን።  ለዐሳክር  መርዓዊ  ወመስኒሁ  እንዴ  ነስአው   ክምሰል  ጌሰው  ቱ  ለኸበር  ሰክብ  ለዐለት  ዓኢለት  ዐድ  ራኪ  ለበጽሐ። ምንቱ  ለነስአዮም  ወእበየ  ጌሰው እቦም  ፋዝዓም  እት  እንቶም  መ ሰበት ኢለአምሮ ድንጋጽ  እበ  በራይድ  ሌጠ ገብአው። ወክለ ለእለ ወዱ በዴት ምኖም።

ለዐሳክር  እግለ ሸባባት እንዴ  ከቡቦም እተ ግራለ አብያት ትበጥር ለዐለት መኪነት ንኢሽ  ጸዐነዎም  ወአስክለ  እብ  እትጀህ  ቅብለት  ናይለ  ድጌ  ለዐለ  መዐስከር  ነስአዎም።  ለእት  ዓቅቢት  ናይለ  መዐስከር  ለዐለው  ዐሳክር  ለመኪነት  ናይለ  መዐስከር  ክምተ  ሰበት  ኣመረው  ምን  ጽዑን  እተ  ህለ  እንዴ  ኢደሉ  ሓለፈወ። ዲበ መዐስከር ዶል አተው ለልትሐዘው ህለው ቶም ሚ  ብዕዳም ሰኒ  እግል  ልትአከዶ  ምኖምቱ  ገብእ፡ ምን ሕድ  እንዴ ፈንተዎም  ሰኣላት  ቀደመው  እቶም።

መርዓዊ ምን ስዑድየ ማጽእ ክምቱ ወኩሉ  እስባታቱ፡ ጀዋዝ  ልግበእ  ወውራቅ  ናይለ  ሰብ  ኻርጅ  ለደፍዕዎ   ደራይብ ሕኩመት ለልትበሀል ‘ክልኤ ምን ምእት’ (2%) አርአ ወመስኒ “ሙደርስ አነ”  ቤለዮም  ወእስባታቱ  ቀደመ።

ለሳልሳዮም  ዐስከሪ  እት  ዴሹ  እንዴ  ኢገብይስ  ብዙሕ ዋዲ  ዐለ። እግ’ለ መደት እጃዘቱ ሑሉፍ ለዐለ ዎሮት ምነ ሐረስ ትላከው እሉ ወህቱ ነስአዩ። ዝያድ ሻካም እቱ ለዐለው ወእንዴ ተሐበረው ማጽኣሙ ለዐለው ለመርዓዊ ሰበት ቱ ዲቡ እንዴ ረከዘው ዝያድ ተሕቂቅ ወደው ምስሉ።  ለእግሉ  ለሐዙ  ዐለው ነፈር  ህቱ  ክም  ኢኮን  ክም  ተአከደው  እባሆም  መርዓዊ  ወመስኒሁ ክም  ሐዜናክም ንትላኬክም  እንዴ  ቤለዎም  ዐዶም  እግል  ልጊሶ ጠለቀዎም።

ለመዐስከር  ምነ  ዐዶም  ገበይ  ሳዐት  ገብእ። መርዓዊ  ወመስኒሁ  ክምሰል ጠለቀዎም  ሰኒ  ፋርሓም  እት  እንቶም ምነ  መዐስከር  ፈግረው ። ለምስሎም  ትጸበጠ  መለሀዮም አየ  ክምሰል  አተ  ሰበት  ኢደለው፡ እበ  ካልእ እንክር ዐዶም  እት ድንጋጽ  ወሸቀላት  ክሩያም  ክም  ህለው  ኣምራም  ሰበት ዐለው፡  ምነ  መዐስከር  ንሳፈት ትርድት  ጌሰው።

ለፍንጌሆም  ወፍንጌ  ዐዶም  ለህሌት  ንሳፈት  እግል   ልብተኮ  እገር  አድሕድ  እት ካይዶ፡ “ምን፧” ለትብል  ክርን  ሰምዐው። ለክርን  ክልኢቶም  ሰበት  ሰምዐወ  ክመ ዐስከሪ  ለአዋምር  ሳድር እቱ  ምስል  በጥረው። ካልእ  ዶል “ምን፧” ለትብል ክርን ሰምዐው።

ህቶም  ልባስ  ጸዓዲ  ላብሳም  ወእብ  ገበይ  ገይሶ  ሰበት  ዐለው፡ እሊ  ምን  እንዴ  ቤለ  ልትሰአሎም  ለህለ  ዐስከሪ  እት  ጽልመት  ሳትር  እንዴ  ወደ  ልትሰአሎም  ሰበት  ዐለ ርዪሞም  ህለ  ሚ ቅሩቦም ልርእዉ  ይዐለው።

“ሕና ቱ  ሰብ  ደሐን” ዶል  ቤለዉ እንዴ  ኢለአትጋምዮም  ስላሕ  ጠለቀ  እቶም። ክልኢቶም  መጦር  ሕድ  ወደቀው። ዘብጥ ለሰምዐው ምነ መዐስከር ለረድአው ዐሳክር እት ልትሳስዐው መጽአው። ዲበ  አካን  ዶል  መጽአው  እሎም  ኢኮን ለቀደም  ሰር  ሳዐት  ለጠለቀዎም  መርዓዊ  ወመስኒሁ  መጦር  ሕድ  ዋድቃም  እት  እንቶም  ጸንሐዎም።

ለዐሳክር  እባሆም  እግለ  እት  ለበኩ  አከይ  ዝብጠት  ዝቡጥ  ለዐለ  መስኒለ  መርዓዊ   ሕክምነ  ረድአው  እቡ። መርዓዊ  ላኪን  እት  አፍ  ልቡ  ዝቡጥ  ሰበት  ዐለ ምንመ  ባለሰዉ  አርወሐት ይዐለት  እቱ። ሽፍር  ዐድ  ራኪ  እት   ቀበት  ሑዳት  ሳዓት ምን  ፈርሐት  እት  ሐዘን ትበደለ። ለአስቡሕ  እግል  ፈርሐት  ወሸንሀት  ሰኔት  ለለብሰየ  ሰማዲት  እት ብላይ  ከፈን  ትበደለት።